De spiegel van Oranje

Sinds exact een week is het officieel: Oranje is Europese subtop. Maximaal. Het Europees Kampioenschap heeft dat onomstotelijk duidelijk gemaakt en waar de scepsis vooraf al ruim aanwezig was, is de kritiek en het onbegrip achteraf groot en massaal.

De internationals hadden het in grote getallen over 'goed in de spiegel kijken', maar aangezien de vermoeide mannen, gelukkig voor het Nederlands voetbal, inmiddels aan hun vakantie zijn begonnen, wil ik vanaf deze plek alvast een start maken met de evaluatie van de hoofdrolspelers.
En dat zijn er nogal wat. Elf basisspelers, drie wisselspelers en een coacht.

Laten we achterin beginnen. Maarten Stekelenburg. Geen onvoldoende, maar je hebt je ook niet onderscheiden. Ik hoop dat je in de groep zo langzamerhand een prominente rol claimt tussen al die andere leeftijdsgenoten, want jouw positie als 'een van de twee zeker van een basisplaats zijnde spelers' biedt die ruimte zeker. En het volk heeft je karakter nodig, als evenwicht voor die heethoofden voorin.
Centraal hebben Joris Mathijssen en John Heitinga aangetoond dat we echt snel op zoek moeten naar nieuwe spelers op die plaatsen. De een zal zijn afscheid wel aankondigen, de ander wordt verdacht van lekken. Of je het nu deed of niet, als je ervan wordt verdacht, zien je collega's je er duidelijk voor aan. En dat, naast het feit dat er centraal echt van alles mis ging deze zomer, maakt dat ook Johnny gewoon zijn laatste interland heeft gespeeld.
De hoop op Gregory van der Wiel heb ik nog niet opgegeven, maar hij heeft een moment van bezinning nodig. Een kleine reset. Focussen met behulp van een nieuwe omgeving en de wijsheid die met de jaren komt. En aangezien hij deze zomer nergens heen gaat, denk ik dat hij pas medio 2014 weer in aanmerking kan en zal komen voor Oranje. Tot die tijd moeten we hard op zoek naar invulling en later een concurrent voor Van der Wiel. De hoop op Jetro Willems heb ik volop. Hij kan zich komende jaren achter of zelfs naast Erik Pieters opwerpen tot echt alternatief op de linksback. Aangevuld met Urby Emanuelson, die misschien wel de beste papieren heeft op die positie, omdat Pieters zich met zijn lichaam en speelstijl ook uitstekend, en misschien wel veel beter, leent als centrale verdediger.

 

Het middenveld is een ABC-tje. Dankzij de vrijwillige overgave van Mark van Bommel, staat Nigel de Jong als defensief eenmansblok wel vast. Naast hem kunnen Rafael van der Vaart, Kevin Strootman en nieuwe jongens als Jordy Clasie en Vernon Anita een gooi doen naar speelminuten. Of Van Bommel en De Jong veel te verwijten valt, betwijfel ik. De status van de eerste was duidelijk al tanende, en De Jong mist de klasse om als leider uit de bus te komen. Zijn rol is een andere, zeer belangrijke: joker. En je promoveert zelden van lolbroek tot voorzitter. Maar, Nigel, een dingetje: denk niet dat je goed kan voetballen. Daar hebben we anderen voor. Je bent middenvelder, niet voor niets.

De spitsen leveren natuurlijk de mooiste discussie op. Daar zit het talent, daar zitten de ego's en daar zit de kift. En daar gaan ook de grootste koppen rollen. De verwijten vliegen over en neer. Robin van Persie kruipt te dicht tegen Ibrahim Affelay aan, die heeft weer sterallures vanwege de grote naam van zijn werkgever. Arjen Robben wil meepraten over tactiek en prestaties, maar weigert zichzelf als onderwerp te accepteren. Klaas Jan Huntelaar schijnt zich liederlijk te hebben gedragen en, samen met Van der Vaart, vooral te hebben aangetoond nooit meer wissel te willen staan. Dat is een risico jongens! Dirk Kuyt was de pure prof en van Luik de Jong en Luciano Narsingh hebben we, terecht, niks gehoord.

 

De oplossing zit 'm in het wegsnijden van irreële irritaties. Ibi, je hebt 18 minuten voetbal gespeeld dit seizoen en je lijkt niveau voor FC Barcelona tekort te komen. De achtergrond van jouw gedrag bestaat echt alleen in jouw hoofd. Laat het snel los, want je bent de enige die jou een wereldvoetballer vindt. Je bent goed, mits in vorm en met voldoende inhoud. Meer niet.

Arjen. De 'beslissende man', zoals je zelf graag aangeeft. Per seizoen ben je een maand of zes fit. In die zes maanden ben je gedurende drie maanden in bloedvorm. Mits in bloedvorm ben je niet te stoppen en mag je een grote mond hebben. Die andere negen maanden past jou een bescheidenheid die zijn weerga niet kent, want elk elftal met Robben speelt met tien man en lijdt tweemaal het normale balverlies. Jij wordt dan ook alleen opgeroepen als je in grootste vorm bent.

Huntelaar en Van der Vaart waren de dwarsliggers, blijkbaar. Nou, Raf, het wordt tijd dat jij je realiseert dat je net tekort komt voor de absolute top, maar mits optimistisch en positief, geweldig gewaardeerd wordt in de groep. Want je blijft een leuke gast, en ook Sylvie wordt ruim gewaardeerd door medespelers en volk. Maar jij kan niks claimen, daarvoor kom je meestal fitheid en altijd klasse tekort. Jij bent de stand-in voor Wesley Sneijder en kan uit de voeten naast Nigel de Jong en wellicht op een flank, hangend. That's it. Klaas, jouw vorm van protest was niet geweldig, maar de achtergrond is iedereen helder en creëert begrip. Op basis van afgelopen Oranje-jaren en het meest recente seizoen had jij een volwaardige kans verdiend op de plaats van Van Persie. Die schijnt je zelfs beloofd te zijn, maar is nooit gekomen. Dat schept geen loyaliteit tegenover bondscoach en medespelers. Maar stel je niet aan als een klein kind, je zin doordrijven doe je met veel geduld en klasse, elke andere variant gaat ten koste van jezelf.

Dat laat Wesley Sneijder over. Persoonlijk verwachte ik bij hem de grootste teleurstelling van het toernooi te gaan zien. Fout. Hij was de absolute uitblinker, in spel en in gedrag, op het afgelopen EK. Met zijn (net) 28 jaar heeft hij nog zeker een WK in zich en hij verdient de rol van aanvoerder, leider, baasje, aap op de hoogste rots. Bert van Marwijk moet in een lang weekend Milaan met juist Wesley gaan zitten over de komende twee jaren. Tactiek, strijdwijze, invulling, doelstelling. Moet Bert dat dan nog wel doen? Ja, dat moet hij. Als hij wil. Want Van Marwijk weet wat er afgelopen weken is gebeurd, kent de spelers op en naast het veld en mag zijn lompe ik zijn tijdens het vernieuwen van selectie en elftal. En dat kan hij goed. En van zijn eigen fouten (te lang vasthouden aan, niet ingrijpen in) heeft hij vast enorm geleerd.

Dus, de komende weken graag:

1. Kuyt, Van Bommel, Khalid Bouhlarouz, Mathijssen, Wilfred Bouma afscheid aanbieden
2. Heitinga, Van der Wiel, Stijn Schaars, Robben (al dan niet voorlopig) passeren
3. Emanuelson, Adam Maher, Ricky van Wolfswinkel, Nick Viergever, Stefan de Vrij, Bram Nuytinck, Ricardo van Rhijn en Pieters (weer) oproepen

Want achterin moeten en gaan we vernieuwen. Ja, de alternatieven zijn onervaren, maar wel talent- en perspectiefrijk. Maar Nuytinck, Van Rhijn, De Vrij, Pieters en Viergever lijken het te moeten gaan uitmaken komende jaren. Centraal. En over twee jaar zijn ze twee jaar verder, hebben ze een interland of 10 a 15 extra achter hun naam staan en spelen ze wellicht, opgepikt na hun selectie, voor mooie, grote clubs in Nederland of Europa. Links hebben we dankzij dit EK een jong, maar leergierig alternatief achter Emanuelson. Alleen op rechts valt een gat, zolang Van der Wiel zich niet realiseert dat ie profvoetballer is en dat jezelf verbeteren heel erg veel tijd en inspanning kost.

Op het middenveld leg je de tactische nuances die een wedstrijd vragen of wellicht blessures en vorm bieden. In combinatie met de voorhoede, want daar gaan we wel wat schuiven. De huidige speelwijze met een diepe spits en een nummer tien erachter biedt te weinig ruimte aan ons arsenaal aan (top)spitsen. Nu al hebben we Huntelaar en Van Persie klaarstaan, maar met L. de Jong, Van Wolfswinkel, Bas Dost dienen zich alternatieven aan die wellicht ook ruimte verdienen. Sneijder is de vormgever in een vrije rol erachter, te vervangen door Van der Vaart of straks Maher. Narsingh, en misschien ook mannen als Ola John, Roy Beerens en Georginio Wijnaldum (als hij zich bedenkt dat links beter en leuker is dan centraal spelen), een fitte Robben en een bescheiden Affelay kunnen meer of minder aanvallend de flanken invullen.

We gaan dus 4-3-3 spelen, waarbij de verdediging uit moet gaan wijzen wie de vaste bespelers worden. Het middenveld wordt ingevuld afhankelijk van de beschikbare spitsen en die spitsen zijn 'een tien', 'een loper' en 'een aanspeelpunt'. En zo worden wij in 2014 geen wereldkampioen en winnen wij aanstaande 15 augustus niet van de Belgen (top elftal!!), maar bind je je wel aan je volk en staat er richting 2016 een mooi en stabiel elftal, bestaand uit toppers van rond de 24 a 26 jaar. Die dan helaas wel direct het EK moeten winnen, want dankzij de Nederlandse ziekte van zelfoverschatting, extreme ego's en individualisme kunnen we daarna ook deze groep weer gaan vervangen en verjongen....